Talerz zdrowia zamiast piramidy żywieniowej

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF
3 listopada 2020

Jakie są największe błędy żywieniowe Polaków?

  • zbyt duże spożycie soli,
  • zbyt duża konsumpcja mięsa czerwonego i przetworów mięsnych,
  • nadmierna konsumpcja cukru i słodyczy,
  • częste spożywanie napojów słodzonych,
  • za małe spożycie produktów zbożowych z pełnego przemiału,
  • zbyt małe spożycie warzyw i owoców,
  • małe spożycie nasion roślin strączkowych,
  • za małe spożycie ryb,
  • małe spożycie chudych produktów mlecznych i jego przetworów bez dodatku cukrów,
  • niewystarczające spożycie orzechów.

Te wnioski, a także szczegółowa analiza literatury i światowych zaleceń dotyczących wpływu poszczególnych składników diety, rodzajów diety na zdrowie pozwoliła nam opracować zalecenia

Jedz mniej”,

Jedz więcej”

Zamieniaj”

w ramach nowych zaleceń żywieniowych tzw. „talerza zdrowego żywienia”

17 października miał miejsce V Kongres Żywieniowy Narodowego Instytutu Zdrowia działającego przy Państwowym Zakładzie Higieny. Najważniejszym punktem kongresu było wystąpienie dyrektora Instytutu dr hab. nauk o zdrowiu Grzegorza Juszczyka, który przedstawił najnowsze zalecenia zdrowego żywienia dla populacji polskiej.

Dotychczas zasady zdrowego żywienia dla populacji polskiej przedstawiała Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Na pewno ją kojarzycie.

 

W najnowszych rekomendacjach piramidę zastąpił Talerz Zdrowia.

 

Co w skrócie kryje się za grafikami nowych zaleceń?

Talerz pełen różnorodnych produktów symbolizuje zalecane proporcje poszczególnych grup produktów w całodziennej diecie.

W kategoriach zaleceń „Jedz mniej”, „Jedz więcej” oraz „Zamieniaj” wymienione zostały poszczególne grupy produktów w kolejności od tych najbardziej istotnych, jeśli chodzi o nasze zdrowie.

Grafikę uzupełniają zalecenia „W 3 krokach do zdrowia” przedstawiający konkretne zalecenia żywieniowe na 3 poziomach, umożliwiających zmianę nawyków żywieniowych stopniowo, małymi krokami.

 

 

Grafika talerza przedstawia wzajemne proporcje produktów, które powinny znaleźć się w każdym spożywanym przez nas posiłku. Połowę talerza stanowią różnorodne, kolorowe warzywa i owoce, z przewagą tych pierwszych, które powinny nam dostarczyć wszystkich witamin i minerałów. W piramidzie warzywa i owoce również stanowiły podstawę zdrowego żywienia.

Produkty zbożowe w piramidzie żywienia stanowiły drugie piętro. Na talerzu jest podobnie podobnie – zajmują one dużą jego część (ćwiartkę). Wyraźnie zaznaczono rolę produktów pełnoziarnistych.

Kolejną ćwiartkę talerza stanowią natomiast źródła tłuszczów i białek. W oczy rzuca się ryba i niewiele chudego mięsa. Tę część talerza uzupełniają inne zdrowe produkty – orzechy, nasiona roślin strączkowych, jaja.

Oprócz graficznego przedstawienia zasad zdrowego żywienia w materiałach edukacyjnych znajdują się dodatkowe zalecenia, które mówią, czego należy jeść mniej, czego jeść więcej oraz co warto zamienić na co.

Czego jeść więcej?

  • produktów zbożowych z pełnego ziarna, np. chleba orkiszowego, makaronu razowego, kaszy gryczanej,

  • różnokolorowych warzyw i owoców, z zastrzeżeniem kontrolowania ilości owoców,

  • nasion roślin strączkowych, np. soczewicy, ciecierzycy, fasoli,

  • ryb, szczególnie tłustych ryb morskich, np. łososia, makreli, sardynek,

  • produktów mlecznych niskotłuszczowych, głównie fermentowanych, np. kefirów czy jogurtów,

  • orzechów i nasion, np. orzechów włoskich, nasion słonecznika,

 

Czego należy jeść mniej?

  • soli,

  • czerwonego mięsa, np. wieprzowiny,

  • przetworów mięsnych, np. boczku, wędlin, kiełbas,

  • cukru,

  • słodzonych napojów, np. typu Cola, energetyków,

  • produktów przetworzonych (fast food’y, słone przekąski, herbatniki, batony, wafelki) z dużą zawartością soli, cukrów i tłuszczów.

 

Co zamieniać?

  • przetworzone produkty zbożowe na pełnoziarniste produkty zbożowe, np. chleb tostowy na chleb żytni na zakwasie,

  • mięso czerwone i przetwory mięsne na ryby, drób, jaja, nasiona roślin strączkowych, orzechy,

  • napoje słodzone na wodę,

  • tłuszcze zwierzęce na tłuszcze roślinne, np. masło na olej rzepakowy,

  • produkty mleczne pełnotłuste na niskotłuszczowe, np. sery pleśniowe na twarogi chude,

  • smażenie, grillowanie na gotowanie na parze, duszenie, pieczenie.

 

Jednocześnie podkreślono rolę aktywności fizycznej i prawidłowej masy ciała w kontekście profilaktyki i zachowania zdrowia.

Zaznaczono także, że osoby mające choroby przewlekłe powinny skonsultować się z dietetykiem.

Dodatkowo w materiach edukacyjnych znalazły się konkretne wskazówki, jak w 3 krokach wprowadzić w życie zmiany zalecane na grafice z talerzem. To uważam za bardzo fajny pomysł, bo tak naprawdę każdy, kto zapozna się z zaleceniami może od razu wdrożyć je w życie. Wszystko jest opisane prosto i przejrzyście, mamy podane przykłady.

Podkreślono także, aby jeść regularnie, nie podjadać między posiłkami, czy nie przejadać się na noc.

Zalecono także zrobienie 5000, a następnie 10000 kroków dziennie dla zdrowia.

 


 

  • Które błędy, Waszym zdaniem, będą najtrudniejsze do skorygowania wg nowych zaleceń?

  • Co myślicie o nowych zaleceniach? Znaleźliście jakieś pole do pracy nad swoimi nawykami? Dajcie znać!

Źródło:

https://ncez.pl/